Άγιος Γεώργιος: ο αγαπημένος άγιος των χριστιανών
Ο Αϊ-Γιώργης ο Τροπαιοφόρος και Δρακοκτόνος συνδέεται, επίσης, με τη γεωργία και τον πολλαπλασιασμό. Το όνομα Γεώργιος είναι ελληνικό και προέρχεται από το ουσιαστικό «γεώργιον», που σημαίνει καλλιεργήσιμο, και την περίοδο της εορτής του (23 Απριλίου) οι αγρότες σπέρνουν, εξ ου και η επωνυμία του «σποριάρης».
Το κείμενο δημοσιεύθηκε στην έντυπη εφημερίδα «Κιβωτός της Ορθοδοξίας», που κυκλοφορεί πανελλαδικά κάθε Πέμπτη.
Από τους πιο γνωστούς και αγαπητούς αγίους στον χριστιανικό κόσμο, ο άγιος Γεώργιος ως τροπαιοφόρος (στρατιωτικός) και ελευθερωτής συγκεντρώνει πολλές διηγήσεις για τα κατορθώματά του. Εξίσου γνωστός είναι όμως και ως προστάτης του στρατού και της γεωργίας, ενώ πλήθος από έθιμα αναβιώνουν κάθε χρόνο την ημέρα της γιορτής του.
Επειδή ο βίος του είναι στρατιωτικός, o άγιος Γεώργιος θεωρείται προστάτης του Πεζικού και του Ελληνικού Στρατού Ξηράς.
Επίσης, θεωρούνταν άγιος προστάτης των Σταυροφόρων, οι οποίοι έφεραν στη Δύση το λείψανό του από την Παλαιστίνη, καθώς επίσης και των Προσκόπων, είναι δε και ο προστάτης άγιος της Αγγλίας. Ακόμα, είναι άγιος της Καθολικής, της Αγγλικανικής, της Λουθηρανικής και της Αρμενικής Εκκλησίας, καθώς και προστάτης άγιος των χριστιανών της Παλαιστίνης, της Βηρυτού, της Γεωργίας και του βουλγαρικού στρατού.
Ο Αϊ-Γιώργης ο Τροπαιοφόρος και Δρακοκτόνος συνδέεται, επίσης, με τη γεωργία και τον πολλαπλασιασμό. Το όνομα Γεώργιος είναι ελληνικό και προέρχεται από το ουσιαστικό «γεώργιον», που σημαίνει καλλιεργήσιμο, και την περίοδο της εορτής του (23 Απριλίου) οι αγρότες σπέρνουν, εξ ου και η επωνυμία του «σποριάρης».
Είναι όμως και ο άγιος – προστάτης των κτηνοτρόφων, διότι η εορτή του συμπίπτει με την εποχή που θα αφήσουν τα χειμαδιά και θα ανέβουν στα βουνά. Λατρεύεται ιδιαίτερα από τους Σαρακατσάνους, αλλά και από Πομάκους της Θράκης.
Άγιος Γεώργιος: ο αγαπημένος άγιος των χριστιανών
Η γιορτή του συνδυάζεται με έθιμα χαράς και ευφορίας. Η Αράχο βα τιμά τον προστάτη άγιό της με τριήμερες εκδηλώσεις, το «Πανηγυράκι», όπως το ονομάζουν οι ντόπιοι. Περιλαμβάνει δρώμενα, παραδοσιακά αγωνίσματα, τοπικούς χορούς και παραδοσιακή μουσική. Την εικόνα του αγίου Γεωργίου, κατά την περιφορά της, συνοδεύουν νέοι και νέες της περιοχής με τοπικές ενδυμασίες.
Σημαντικά είναι και τα έθιμα της Θράκης, όπου την παραμονή της εορτής μαζεύουν τσουκνίδες και τις βάζουν στην πόρτα του σπιτιού, γιατί «τη νύχτα λένε πως βγαίνει το «τζάντι» (= δαιμόνιο) και παίρνει το «ούρι» (= ευτυχία του σπιτιού)», καθώς και της Σύμης, όπου ομοίως την παραμονή ανάβουν φωτιές και πηδούν τραγουδώντας τον ακόλουθο στίχο: «έξω ψύλλοι και κοριοί και μεγάλοι ποντικοί», που είχε να κάνει με την καθαριότητα και το ασβέστωμα του σπιτιού κατά την παραμονή της μεγάλης γιορτής.
Ο αγιασμός των χωραφιών και τα κλαδιά της καρυδιάς στο κατώφλι του σπιτιού είναι έθιμα της γιορτής του αγίου Γεωργίου στην Αρκαδία. Ο μοναδικός τρόπος με τον οποίον γιορτάζουν οι Νεστανιώτες τον Άγιο Γεώργιο έχει ενταχθεί στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Το ξεχωριστό αυτό έθιμο που έχει επιβιώσει από τα βάθη των αιώνων έως τις ημέρες μας, κάθε χρόνο τηρείται με την ίδια ζέση και το παρακολουθεί πλήθος επισκεπτών.
Οι Σαρακατσάνοι, στο όνομά του, παίρνουν τον μεγαλύτερο όρκο τους και την ημέρα της γιορτής του θυσιάζουν το καλύτερο μαύρο κριάρι της στάνης τους, ενώ τη Λαμπρή άσπρο.
Στην Αίγινα, το μοσχομυριστό χαμομήλι είναι «τ’ Αϊ-Γιωργιού το λουλουδάκι». Στη Μακεδονία ο μήνας Απρίλιος λέγεται «Αγιγεωργίτης», στον δε Πόντο «Αεργίτας».
Στο Όλβιο Ξάνθης αναβιώνει το έθιμο των «πεχλιβάνηδων». Νεαροί παλαιστές (πεχλιβάνηδες), φορώντας δερμάτινο παντελόνι και αλειμμένοι με λάδι, επιδίδονται σε ένα είδος ελληνορωμαϊκής πάλης, ιδιαίτερα δημοφιλούς στην Τουρκία. Νικητής αναδεικνύεται αυτός που θα βάλει πλάτη τον αντίπαλό του ή θα του κατεβάσει το παντελόνι. Το έθιμο λέγεται ότι αναπαριστά τη μάχη του αγίου Γεωργίου με το δράκο και ήρθε στην Ελλάδα από τους πρόσφυγες της Κωνσταντινούπολης.
Το ίδιο έθιμο αναβιώνει και στην Ανθή Σερρών. Οι ρίζες του ανάγονται στα χρόνια της τουρκοκρατίας, όταν τα θαρραλέα παλικάρια του χωριού, παίρνοντας την ευλογία από τον Αϊ-Γιώργη, πάλευαν με τα πρωτοπαλίκαρα των Τούρκων και κατάφερναν να τα νικήσουν.
Στην Ασή Γωνιά Χανίων οι κτηνοτρόφοι της περιοχής συρρέουν με τα κοπάδια τους στην εκκλησία του Αϊ-Γιώργη του Γαλατά για να πάρουν την ευλογία του. Τα ζώα, στολισμένα με τα πιο μελωδικά λέρια (κουδούνια), μαντρώνονται στην «κούρτα» έξω από την εκκλησία και αρμέγονται ένα-ένα.
Σε πολλές περιοχές της Ελλάδας γίνονται αυτοσχέδιες ιπποδρομίες προς τιμήν του Αγίου (Καλλιόπη Λήμνου, Πλατύ Μεσσηνίας, Άγιος Γεώργιος Μεσολογγίου).
Η Αράχοβα Βοιωτίας τιμά τον προστάτη Άγιό της με τριήμερες εκδηλώσεις, το «Πανηγυράκι», όπως το ονομάζουν οι ντόπιοι. Περιλαμβάνει δρώμενα, παραδοσιακά αγωνίσματα, τοπικούς χορούς και παραδοσιακή μουσική. Την εικόνα του Αγίου Γεωργίου, κατά τη διάρκεια της περιφοράς της,
Αλλά και στην καρδιά του αραβικού κόσμου, θα επαναλειτουργήσει την 24η Απριλίου, η Ι.Μ. Αγίου Γεωργίου Παλαιού Καΐρου, όπου με κάθε θρησκευτική μεγαλοπρέπεια και λαμπρότητα θα πραγματοποιηθούν τα θυρανοίξια του ανακαινισμένου ελληνορθόδοξου ιστορικού μοναστηριού. Η Ιερά Μονή, σε σχήμα ροτόντας, χρονολογείται από τον 12ο αι. μ.Χ. Πρόκειται για παλιό φρούριο του ρωμαϊκού στρατού, όπου, σύμφωνα με την επικρατούσα παράδοση, έζησε φυλακισμένος ο Άγιος Γεώργιος.
Σηματοδοτεί την αρχή της άνοιξης
Η εορτή του σηματοδοτεί την αρχή της άνοιξης.
Πλήθος τα προσωνύμια του Αγίου είτε από ευλάβεια είτε από κάποιο θαύμα ή και από άλλη αιτία:
*Ο Αέρις στο Όφι του Πόντου, παλαιά, όπου οι Τούρκοι τον έλεγαν Αέρτς, ο Ζαντών, δηλαδή Άγιος Γεώργιος ο τρελός, γιατί τους τιμωρούσε αφαιρώντας τους τα μυαλά.
*Ο Αράπης ή Αρακλειανός (Ηρακλειανός), στη Θράκη, επειδή θαυματουργή εικόνα του βρισκόταν στην Ηράκλεια της Προποντίδας. Αράπη μάλιστα γιατί ο Άγιος παρουσιάζεται μαύρος σε αυτήν την εικόνα, ανάγλυφη από μαύρη πέτρα, ή από σκληρό ξύλο.
*Ο Κουδουνάς στην Πρίγκηπο, γιατί η εικόνα του Αγίου βρέθηκε από έναν βοσκό, καθώς ήταν σκεπασμένη από μια αρμαθιά κουδούνια σύμβολα της παραφροσύνης, την οποίαν όλοι πιστεύουν ότι θεραπεύει.
*Στο Θησείο, ο Ακαμάτης, επειδή οι Τούρκοι δεν επέτρεπαν να τελείται στην εκκλησία του Θεία Λειτουργία παρά μόνο στην εορτή του, στις 23 Απριλίου.
*Ο Αϊ-Γιώργης ο Γοργός στην Καστοριά, γιατί σπεύδει ταχέως σε βοήθεια όσων τον επικαλούνται.
*Ο Αϊ-Γιώργης Καππαδόκης, από τον τόπο καταγωγής του και πατρίδα του πατέρα του και Παλαιστίνιος, από τον τόπο καταγωγής της μητέρας του.
*Ο Αϊ-Καλλάρης, στην Κάσο και Αϊ-Καβαλάρης, επειδή είναι έφιππος.
*Ο Βάρδας, ο Γεωργιανός, ο Επιτειδιώτης, ο Καστρενός, ο Κιουρτζής, ο Κλεφτογρασιάς, ο Διασορίτης, ο Ζούρος, ο Κρασάς, ο Μεθυστής, ο Πέρσης, ο Σκυριανός, πολιούχος του νησιού, ο Φτωχός, ο Χατζής, ο Αϊ-Στρατηγός, ο Ψαροπιάστης, ο Φανερωμένος, ο Πεταλωτής.
Γνωμικά και Παροιμίες για τον Αϊ Γιώργη
Πλήθος τα γνωμικά και οι παροιμίες που αναφέρονται στον Άγιο:
*«Αϊ-Γιώργη, βοήθα μου, σείε κι εσύ τα πόδια σου», λένε στην Κρήτη.
*«Από τ’ Αϊ-Γιωργιού και πέρα δώσ’ του φουστανιού σου αέρα» λένε στη Μεσσηνία.
*«Αϊ-Γεώρις να βοηθά σε», είναι γνωστή ευχή των Ποντίων οι οποίοι θεωρούν τον Άγιο σύμβολο της λεβεντιάς και της ανδρείας και αναφέρουν για ένα νέο και όμορφο παλληκάρι: «Ένα παλικάρι ίσια μ΄εκεί απάν’, έμορφον σαν τον Αέρτς».
Άγιος Γεώργιος: ο αγαπημένος άγιος των χριστιανών
