10 Απριλίου – Αγίων Αφρικανού Θεοδώρου Μαξίμου Πομπηίου Τερεντίου και τριάντα εννέα Μαρτύρων
Τω αυτώ μηνί Ι’, μνήμη των Αγίων Μαρτύρων Τερεντίου, Αφρικανού, Μαξίμου, Πομπηΐου και ετέρων τριανταέξ. Αλλά δη και των περί τον μακάριον Ζήνωνα και Αλέξανδρον και Θεόδωρον.
Εις τον Τερέντιον.
Έπαθλα ποία της τομής Τερεντίω;
Α μη συνέσχεν όψις ους ή καρδία.
Εις τους λοιπούς.
Ίδωμεν ους τέμνουσιν αθλητάς όσοι,
Δεκάς τετραπλή προς δε και άλλοι μάλα.
Ασφάραγον (ήτοι λαιμόν) δεκάτη γε Τερέντιος εξαπεκάρθη.
Ούτοι οι Μάρτυρες ήτον κατά τους χρόνους Δεκίου, και ηγεμόνος Φουρτουνιανού, εν έτει σνα’ [251]. Εκατάγοντο δε από την Αφρικήν.
Επειδή δε ευγήκε προσταγή βασιλική, ότι οι Χριστιανοί να αρνούνται τον Χριστόν, όσοι δε κρατούσι την πίστιν τους, και δεν πείθονται εις τον βασιλέα, να τιμωρούνται με διάφορα βάσανα: τούτου χάριν βλέποντες ούτοι οι Άγιοι τεσσαράκοντα Μάρτυρες πολλούς Χριστιανούς,
οπού εγελούντο και επήγαιναν αυτοκάλεστοι εις την πλάνην των ειδωλολατρών, εσυμφώνησαν ένας με τον άλλον να αντισταθούν εις τους Έλληνας, και να μεταχειρισθούν την ανδρίαν της ψυχής και του σώματός των, δια την πίστιν και αγάπην του Χριστού.
Ενθύμιζον γαρ ένας τον άλλον τα λόγια, οπού είπεν ο Κύριος, τα οποία παρακινούσι τους Χριστιανούς εις το μαρτύριον. Ήγουν το «μη φοβηθήτε από των αποκτεννόντων το σώμα, την δε ψυχήν μη δυναμένων αποκτείναι» (Ματθ. ι’, 28).
Εφέρθησαν λοιπόν εις τον ηγεμόνα Φουρτουνιανόν οι γενναίοι αγωνισταί, και εκήρυξαν μεν, την δύναμιν του Χριστού, εθεάτρισαν δε την ασθένειαν των ειδώλων.
Ταύτα δε ακούσας ο ηγεμών, επρόσταξε να βάλλουσι τους Αγίους εις την φυλακήν, ύστερον δε έστειλε και έφερε τους συντρόφους του μακαρίου Ζήνωνος και Αλεξάνδρου και Θεοδοσίου, τους οποίους πρότερον έκρινε και επαίδευσεν.
Όθεν εσυμβούλευεν αυτούς να αρνηθούν την πίστιν του Χριστού, και να προσέλθουν εις τα είδωλα.
Επειδή δε και αυτοί αντιστάθησαν εις τούτο, και έδειξαν, πως είναι αμετάθετοι εις την πίστιν του Χριστού, τόσον από τα λόγια οπού είπον, όσον και από τα βάσανα οπού έπαθον:
τούτου χάριν επρόσταξεν ο ασεβής να δείρουν τους Αγίους με ραβδία ακανθωτά και τραχέα, και με νεύρα βοών, αλλάχθησαν δε οι δέρνοντες αυτούς στρατιώται.
Όθεν τόσον ηφανίσθησαν αι σάρκες των Αγίων από τον πολύν δαρμόν, ώστε οπού εφαίνοντο από έξω, τα εσωτερικά σπλάγχνα των.
Έπειτα εκάρφωσαν αυτούς εις την ράχιν με σουβλία πυρωμένα, και επάνω εις τας πληγάς, έβαλον ξύδι με αλάτι, και έτριβαν αυτάς με τρίχινα υφάσματα.
10 Απριλίου – Αγίων Αφρικανού Θεοδώρου Μαξίμου Πομπηίου Τερεντίου και τριάντα εννέα Μαρτύρων
Επειδή δε οι Άγιοι δια προσευχής των εκρήμνισαν τα είδωλα, δια τούτο ο ηγεμών λυπηθείς εις το άκρον, και απελπισθείς, ότι έχουν οι Άγιοι να μεταβληθούν, επρόσταξε να τους αποκεφαλίσουν, και ούτως έλαβον οι αοίδιμοι τους στεφάνους του μαρτυρίου.
Ύστερον δε παρεστάθησαν εις τον ηγεμόνα και οι σύντροφοι του Αγίου Τερεντίου, οι οποίοι παρρησία ομολογήσαντες τον Χριστόν, πάλιν εβάλθησαν εις την φυλακήν, αφ’ ου πρώτον έβαλον εις τον λαιμόν τους δεσμά, και αφ’ ου υποκάτω αυτών έστρωσαν σιδηρά τριβόλια, και έδεσαν τας χείρας και πόδας των με αλυσίδας.
Όθεν οι Άγιοι διεπέρασαν την δεινήν αυτήν τιμωρίαν εις πολλάς ημέρας, χωρίς να φάγουν, ή να πίουν. Εμπόδισε γαρ ο θηριώδης ηγεμών τους δεσμοφύλακας, να μη εμβάσουν εις την φυλακήν κανένα φαγητόν ή πιοτόν.
Αλλ’ όμως ο Θεός ηξίωσε τους Μάρτυράς του της θεϊκής αυτού βοηθείας και αντιλήψεως. Άγγελοι γαρ άγιοι επιστάντες εις την φυλακήν, έλυσαν τους Αγίους από τα δεσμά, και έφερον εις αυτούς τροφήν ουράνιον, με την οποίαν δυναμωθέντες, πάλιν επαραστάθησαν εις τον ηγεμόνα.
Όθεν εξέσχισαν αυτούς, και εις τα θηρία τους παρέδωκαν, από τα οποία κανένα δεν έγγιξεν εις αυτούς, δια τούτο τελευταίον απεκεφαλίσθησαν, και έλαβον οι μακάριοι της αθλήσεως τους στεφάνους.
