Μυστικά αδυνατίσματος από κάθε γωνιά του πλανήτη
Μεσογειακή διατροφή. Ασιατική διατροφή. Ακόμα και οι Γαλλίδες έχουν τη δική τους δίαιτα.
Όταν πρόκειται για αδυνάτισμα, είναι λες και κάθε κουλτούρα έχει μια απάντηση… εκτός από εμάς!
Nα θυμάσαι:
• Οι «εισαγόμενες» γεύσεις δεν χρειάζεται να είναι παχυντικές
• Μπορούμε να μάθουμε πολλά από τη διατροφή των άλλων λαών
• Φάε αργά, όποια κουζίνα κι αν προτιμάς
Καθώς μεγαλώνει η περιφέρεια της μέσης μας –και μαζί της ο κίνδυνος καρδιοπάθειας, εγκεφαλικού και ορισμένων ειδών καρκίνου- οι ειδικοί συστήνουν να καθόμαστε στο τραπέζι χωρίς να σκεφτόμαστε μόνο το επιδόρπιο.
«Δεν θα έπρεπε να μας παραξενεύει το ότι παίρνουμε βάρος. Το σώμα μας έχει ανάγκη από περίπου 2.200 θερμίδες τη μέρα για να επιβιώσει, ενώ η βιομηχανία τροφίμων επιμένει να προωθεί τις 3.700 θερμίδες ημερησίως.
Ένας απλός υπολογισμός αρκεί για να δούμε ότι κάτι δεν πάει καλά» λέει ο Steven Jonas, MD, PhD, καθηγητής προληπτικής ιατρικής στο State University της Νέας Υόρκης στο Stonybrook και συγγραφέας του 30 Secrets of the World’s Healthiest Cuisines.
Ποιες τροφές, όμως, τρώνε στον υπόλοιπο πλανήτη που εμείς δεν τρώμε;
Και το πιο σημαντικό, τι από αυτά που τρώμε συμβάλλει στο πρόβλημα; Αν θέλεις να φωνάξεις «Γλυκά, ζυμαρικά, λευκό ψωμί, fast food!», μη βιαστείς. Οι ειδικοί έχουν άλλη γνώμη.
Αν ψαχουλεύαμε στα ντουλάπια κουζίνας όλου του κόσμου, θα μας εξέπληττε το πόσες κοινές τροφές κρύβουν. Είτε βρίσκεσαι στη Μαδρίτη, στη Μινεσότα, στη Λισσαβόνα ή στην Αθήνα, η βασική διατροφή αποτελείται από κρέας, πουλερικά, ψάρι, γαλακτοκομικά, δημητριακά, ξηρούς καρπούς, φρούτα και λαχανικά.
Η μεγάλη έκπληξη δεν είναι ποιες τροφές πρέπει να καταναλώνουμε, αλλά πώς.
Μυστικά αδυνατίσματος από κάθε γωνιά του πλανήτη
«Δεν είναι μόνο θέμα θερμίδων, λίπους ή ζάχαρης» λέει ο Jonas. «Είναι η νοοτροπία που διέπει την κουλτούρα του φαγητού που κάνει τη μεγαλύτερη διαφορά». Η διατροφολόγος Samantha Heller, MS, RD, συμφωνεί.
«Πρέπει να έχουμε μια ολοκληρωμένη εικόνα του τι τρώμε, πώς διαφημίζεται το φαγητό και πώς το χρησιμοποιούμε στην κουλτούρα μας προκειμένου να καταλάβουμε τι μας διαφοροποιεί από τους άλλους λαούς» λέει η Heller, επικεφαλής κλινική διατροφολόγος στο New York University Medical Center.
Αποφεύγοντας κακές συνήθειες
Ανάμεσα στις χειρότερες διατροφικές συνήθειες, λένε οι ειδικοί, είναι το να μην αντιμετωπίζουμε την τελετουργία του φαγητού σαν γιορτή. Πολύ συχνά, οι ρυθμοί της ζωής κάνουν ένα γεύμα να μην έχει τόσο σχέση με την απόλαυση της τροφής όσο με το να γεμίσει το στομάχι σχετικά γρήγορα.
«Αν ταξιδέψει κανείς στη Γαλλία, την Ισπανία, την Ιταλία και την Ελλάδα εκπλήσσεται με το πώς κάθε γεύμα εξυψώνεται στην υπέρτατη απόλαυση κι ευχαρίστηση» λέει ο Jonas.
Kαι παρότι οι Αμερικανοί επιμένουν ότι «περισσότερη ώρα στο τραπέζι ισούται με περισσότερο φαγητό», οι ειδικοί ισχυρίζονται το αντίθετο. Όσο πιο αργά τρως, δηλαδή, τόσο λιγότερο τρως, λέει η Heller. «Ο εγκέφαλος χρειάζεται τουλάχιστον 20 λεπτά για να αντιληφθεί ότι το στομάχι είναι πλήρες και μέσα σε 20 λεπτά μπορείς να καταναλώσεις αρκετή τροφή αν τρως γρήγορα» εξηγεί.
Μυστικά αδυνατίσματος από κάθε γωνιά του πλανήτη
Συγκριτικά, λέει ο Jonas, ένα γεύμα στις Μεσογειακές χώρες μπορεί να κρατήσει δύο ώρες ή και περισσότερο. Παρόλα αυτά, καταναλώνεται λιγότερο φαγητό, αφού «Οι άνθρωποι τείνουν να το γεύονται και να το απολαμβάνουν με την κάθε μπουκιά».
Επιπλέον, οι κάτοικοι της Ευρώπης, Ασίας και Αφρικής είναι λιγότερο πιθανό να τσιμπολογήσουν μεταξύ γευμάτων. Αυτό σημαίνει αυτομάτως ότι αποφεύγουν πολλές τροφές που προκαλούν αύξηση βάρους, όπως αρτοσκευάσματα που είναι πλούσια σε τρανς λιπαρά, ζαχαρωτά που περιέχουν κορεσμένα λίπη, και ζαχαρώδη αναψυκτικά.
«Ακόμα και όταν αυτοί οι λαοί τσιμπολογήσουν ένα σνακ, θα είναι κάτι πολύ πιο υγιεινό όπως φρέσκα φρούτα, δημητριακά ολικής άλεσης ή ξηροί καρποί, που ωφελούν την υγεία» λέει ο Jonas.
Ένα ακόμα χαρακτηριστικό λάθος είναι η κατανάλωση σνακ σαν να πρόκειται για πλήρη γεύματα.
«Ανεξάρτητα από τι τρως σαν σνακ, η μερίδα πρέπει να είναι αυτή ενός σνακ –δηλαδή απλώς να περιορίζει το αίσθημα της πείνας- και όχι ένα ολόκληρο γεύμα» λέει η Heller.
«Πολλές δυτικές κοινωνίες έχουν αντικαταστήσει το ‘νιώθω χορτάτος’ με το ‘νιώθω σκασμένος’, γι’ αυτό οι μερίδες είναι παντού τόσο μεγάλες» λέει η Heller.
Να γιατί πρέπει να αρχίσουμε να περνάμε περισσότερη ώρα όρθιοι και λιγότερη ώρα καθιστοί.
Η Mireille Guiliano, συγγραφέας του Why French Women Don’t Get Fat, τονίζει ότι οι Ευρωπαίοι συνηθίζουν να περπατούν μέχρι τον φούρνο, το κρεοπωλείο και το μανάβικο, και μαγειρεύουν φρέσκο φαγητό κάθε μέρα, αντί να φορτώνουν το πορτμπαγκάζ με ψώνια παρκάροντας όσο πιο κοντά γίνεται στα μαγαζιά.
«Για τους Γάλλους, το περπάτημα είναι η πιο απλή και οικονομική σωματική άσκηση που υπάρχει. Εκτός από τα οφέλη που έχει στην περιφέρεια της μέσης, χαλαρώνει το μυαλό και δίνει χρόνο να σκεφτείς, να ονειρευτείς, να κοιτάξεις τον ουρανό και τα κτίρια, ή να θαυμάσεις τη φύση. Γι’αυτό επηρεάζει τόσο πολύ τον τρόπο ζωής τους» λέει η Guiliano.
Tελικά, αυτό που έχει σημασία είναι «να σηκωθείς από την καρέκλα» και να βάλεις σε λειτουργία τον μεταβολισμό σου.
Μυστικά αδυνατίσματος από κάθε γωνιά του πλανήτη
Συμβουλές από άλλες γωνιές του πλανήτη
Εκτός από το να τρως αργά, να κάνεις μικρές μερίδες και να τρως λιγότερο συχνά, κάθε λαός έχει τα δικά του υγιεινά μυστικά διατροφής. Ορίστε μερικά:
Ασία:
Μπορεί να συνηθίζουμε να τρώμε το κρέας ως κυρίως πιάτο, αλλά οι Ασιάτες το σερβίρουν ως συνοδευτικό, όπως το κρεμμύδι στο σουβλάκι. Τα περισσότερα ασιατικά γεύματα αποτελούνται κυρίως από λαχανικά τα οποία νοστιμίζουν με μια… ιδέα από κρέας. Για να προσλάβουν περισσότερες πρωτεΐνες, οι συγκεκριμένοι λαοί καταναλώνουν ψάρι και φασόλια, ειδικά σόγια.
Συμβουλή: Γέμισε το πιάτο σου με υδατάνθρακες, χωρίς να ξεχνάς τα δημητριακά όπως το ρύζι.
Στην Ασία οι υδατάνθρακες –και ιδιαίτερα το ρύζι- αποτελούν τη βάση της διατροφής. Ποιο είναι το μυστικό; Μάθε την (ασιατική) τέχνη της αντικατάστασης και χρησιμοποίησε το ρύζι και τα λαχανικά για να αντικαταστήσεις πιάτα με κρέας πλούσια σε λίπη, αντί να τα τρως μόνο ως συνοδευτικά.
Νότια Αμερική:
Αν πιστεύεις ακράδαντα ότι ένα γεύμα δεν λέγεται γεύμα εκτός κι αν περιλαμβάνει μια γενναία μερίδα κρέας, αντέγραψε τους Αργεντινούς και αγόρασε μόνο άπαχα κομμάτια. Μπορεί στη χώρα του τάνγκο να τρώνε 14 κιλά περισσότερο βοδινό κρέας ετησίως συγκριτικά με τους Αμερικανούς, αλλά τα ποσοστά καρδιοπάθειας που εμφανίζουν είναι σαφώς χαμηλότερα.
Η μεγάλη διαφορά; Οι αγελάδες της Αργεντινής είναι ελευθέρας βοσκής με αποτέλεσμα το κρέας τους να είναι πιο άπαχο –μόλις 2,5 γρ. λίπους ανά 115 γρ. κρέατος- συγκριτικά με τα βοοειδή της Αμερικής που τρέφονται με σιτηρά παράγοντας μπριζόλες που περιέχουν 10,8 γρ. κορεσμένου λίπους ανά 115 γρ.
Μεσόγειος:
Εδώ το μυστικό της μακροζωίας είναι, «κατευθείαν από την πηγή!». Η υγιεινή μεσογειακή διατροφή αντικαθιστά τα κορεσμένα λίπη με πιο υγιεινά λίπη, όπως το ελαιόλαδο. Στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, οι άνθρωποι όχι μόνο μαγειρεύουν με ελαιόλαδο αλλά καταναλώνουν και ελιές. Αυτή η διατροφική προσέγγιση όχι μόνο τους επιτρέπει να ωφελούνται από τα έλαια, αλλά και να αισθάνονται χορτάτοι με μια τροφή που κάνει καλό στην καρδιά.
Επιπλέον, σε χώρες όπως η Γαλλία και η Ελλάδα τα οφέλη του κόκκινου κρασιού πολλαπλασιάζονται χάρη στην κατανάλωση σταφυλιών: ένα χαρακτηριστικό «επιδόρπιο» πολλών ευρωπαϊκών χωρών.
Συμβουλή: Αν πίνεις κρασί, ή οποιοδήποτε αλκοολούχο ποτό, κάν’το όπως οι Γάλλοι και συνόδευσε με αυτό μόνο τα γεύματα.
Με άδειο στομάχι, το αλκοόλ απορροφάται απευθείας από τον εγκέφαλο οδηγώντας σε να φας λιπαρές τροφές, πχ. πατατάκια, ή να το παρακάνεις με τα ορεκτικά. Επίσης, η κατανάλωση αλκοόλ με άδειο στομάχι μειώνει τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, προκαλώντας έντονη πείνα και οδηγώντας σε υπερφαγία.
Μυστικά αδυνατίσματος από κάθε γωνιά του πλανήτη
Αφρική:
Πρόσθεσε περισσότερους ξηρούς καρπούς στη δίαιτά σου, ή ένταξέ τους στο κύριο γεύμα σου. Στην Γκάμπια, τα φυστίκια αποτελούν συχνά τη βάση ενός γεύματος, όπως για παράδειγμα στο αγαπημένο τους στιφάδο με ντομάτα και φυστίκια.
Μπορεί να θεωρούμε το στιφάδο παχυντικό, αλλά το κόλπο είναι να γεμίζεις την κατσαρόλα με λαχανικά, μπαχαρικά και, φυσικά, ξηρούς καρπούς οι οποίοι μπορούν να αντικαταστήσουν το κρέας ή τα πουλερικά ως πηγή πρωτεΐνης. Αν έχει αποτέλεσμα;
Βεβαίως, και όχι μόνο για τους κατοίκους της Γκάμπια, οι οποίοι δεν φαίνεται να έχουν προβλήματα βάρους και επιπλέον εμφανίζουν τα χαμηλότερα ποσοστά παγκοσμίως σε όλα τα είδη καρκίνου.
Μάγια Τζορντάνο
